Deze pagina beschrijft hoe agrarische bedrijfsadviseurs, aangesloten bij de vab, in aanmerking kunnen komen voor erkenning in het Bedrijfsadviseringssysteem (BAS), waarmee hun klanten gebruik kunnen maken van de vouchers uit de Sabe-regeling (per 1 januari 2023 het deel van het nieuwe GLB). Met regelmaat organiseert de vab vanuit het verenigingsbureau ook kosteloze voorlichting hierover tijdens het zogenaamde "Vragenuur BAS-register en Sabe-regeling". Zie hiervoor de activiteiten van de vab.
Subsidiemodule Agrarische Bedrijfsadvisering en Educatie (Sabe)
Minister Schouten informeerde op 11 augustus 2019 de Tweede Kamer over de voortgang van de maatregelen om innovatie op het boerenerf te versnellen. Met deze maatregelen wil minister Schouten het boeren en tuinders gemakkelijker maken om de meest actuele inzichten te vergaren over aanpassingen in hun bedrijfsvoering. Uit diverse analyses bleek dat de Nederlandse land- en tuinbouw beschikt over een uitstekend kennis- en innovatiesysteem en hoog opgeleide ondernemers, maar de doorwerking van nieuwe kennis en ervaringen kan nog verder verbeterd worden. Bovendien staan de ondernemers voor een stevige uitdaging om hun bedrijfsvoering toekomstbestendig te maken. Een belangrijk hulpmiddel hierin is de Subsidiemodule Agrarische Bedrijfsadvisering en Educatie (Sabe). De ondersteuning uit de subsidiemodule kan hen helpen bij het verminderen van stikstofemissies en verdere stappen te zetten naar kringlooplandbouw en duurzaam en klimaatbestendig ondernemen.
Nota bene: per 1 januari 2023 worden de vouchers uit de Sabe-regeling opgenomen in het nieuwe GLB.
BAS-registratie van adviseurs
Een van de aangekondigde maatregelen betreft dat ze geregistreerde en erkende onafhankelijke bedrijfsadviseurs beschikbaar maakt om agrariërs te helpen bij het doorvoeren van de maatschappelijk gewenste transities op hun bedrijven. Om het aantal erkende onafhankelijke agrarische bedrijfsadviseurs en de kwaliteit van hun adviezen te vergroten wordt het huidige registratiesysteem, het Bedrijfsadviseringssysteem (BAS), aangepast met aandachtsgebieden gericht op stikstofemissie, kringlooplandbouw en een duurzame bedrijfsvoering. Voor deze registratie kunt u terecht bij de Vereniging Agrarische Bedrijfsadviseurs (vab). De vab is in Nederland de enige door de minister erkende beroepsorganisatie voor deze registratie. Het BAS-register wordt gepubliceerd op de RVO website.
De Subsidiemodule Agrarische Bedrijfsadvisering en Educatie (Sabe)
In Sabe zit onder andere een vouchersubsidie voor agrariërs die een geregistreerde agrarische adviseur willen inschakelen om het bedrijf toekomst bestendig te maken. Een voucher heeft een maximum van 1.500 euro per jaar en een adviseur kan door de ondernemers worden ingeschakeld voor (1) eén-op-één advisering of (2) advisering in groepsverband met andere agrariërs door het bundelen van hun vouchers.
In de subsidiemodule kan ook een projectsubsidies worden aangevraagd voor een kennisoverdracht ten behoeve van een samenwerkingsverband of praktijknetwerk. Dit zijn netwerken van boeren die onder begeleiding van een adviseur aan de slag gaan met een bepaald thema binnen duurzame landbouw.
Verder zijn er ook opleidingsvouchers voor agrarische bedrijfsadviseurs met een maximum van 1.250 euro per jaar. In 2020 kan daarmee 50% van een stikstofopleiding bij de groen hoger onderwijsinstellingen worden bekostigd.
De subsidiemodule gaat één of twee keer open, waarbij telkens voor de datum van publicatie van de regeling zal specifieke informatie beschikbaar komen op de RVO website
Wanneer en hoe registreren
Voor registratie in het BAS-register als erkend agrarisch bedrijfsadviseur kunt u zich aanmelden bij de vab. Hierbij kunt u kiezen tussen een volwaardig vab lidmaatschap of beperkt lidmaatchap (BAS-gebruik). Bent u al lid van de vab, dan hoeft u niet nogmaals BAS-gebruik aan te vragen. Vervolgens geeft u het aandachtsgebied en de sector door waarvoor u zich wilt laten registreren.
Allereerst beoordeelt de Commissie van Toelating van de vab aan de hand van objectieve criteria (HBO of WO werkniveau, drie jaar werkervaring, drie jaar advieservaring en onpartijdig) of voldaan wordt aan de voorwaarden voor lidmaatschap, BAS-gebruik en eisen voor registratie in het BAS.
Een adviseur moet aanvullend voor de BAS-commissie relevante informatie aanleveren. Dat kan middels het portfolio, waarin opleidingen, specifiek behaalde kennis op het gekozen aandachtsgebied, advieswerkwijze en projectervaring worden beschreven. Hierin ligt de nadruk op een praktijkervaringscasus, die als ingang dient naar een toetsingsgesprek met een lid van de BAS-commissie en een onafhankelijke expert.
In de praktijkervaringscasus (maximaal 500 woorden) moet de vraag van de ondernemer, de door de adviseur gehanteerde analyse van het vraagstuk en het uitgebrachte advies worden omschreven. Daarbij moet de casus inzicht geven in:
- de aanleiding van het adviestraject
- hoe het proces is verlopen
- welke stappen er zijn genomen
- wat knelpunten waren
- wat de leerpunten zijn
Tijdens het gesprek wordt de adviseur getoetst op de kennis en adviesvaardigheden die hij of zij heeft op het aangegeven aandachtsgebied. Hierbij wordt gekeken of de adviseur de boeren en tuinders op strategisch en tactisch niveau kan adviseren. Bij strategisch advies gaat het over kansen en bedreigingen rondom de (duurzame) visie van de onderneming. Op tactisch niveau wordt vanuit de visie geadviseerd over concrete doelen en de prioriteiten van de onderneming.
Onpartijdig
Omdat de geregistreerde adviseurs adviseren over de visie/kernwaarde van het bedrijf wordt er belang aan gehecht dat deze adviseurs onpartijdig zijn. Structurele aanpassingen binnen een agrarische onderneming zijn spannend om te maken en de ondernemer moet erop kunnen vertrouwen dat de adviseur uitsluitend de belangen van de ondernemer in acht neemt. Tevens is er ook een eis in het nieuwe GLB dat alleen onpartijdige adviseurs voor subsidie in aanmerking komen.
Onpartijdig is gedefinieerd als dat het advies dat adviseurs geven niet gekoppeld mag zijn aan de verkoop van producten of diensten (zoals verkopen beschermingsmiddelen, meststoffen, diervoerder of landbouwmechanisatie). Ook mag de adviseur niet in dienst zijn bij een (dochter)onderneming die zich richt op de verkoop van deze producten.
Q&A voor bedrijfsadviseurs
Wanneer wordt de Subsidiemodule Agrarische Bedrijfsadvisering en Educatie opengesteld?
In het najaar van 2020
Waaraan kunnen agrarische ondernemers de via deze subsidiemodule gekregen vouchers besteden?
De agrarische ondernemers kunnen de voucher verzilveren bij geregistreerde adviseurs en voor een verdiepingscursus Stikstof bij de groene hogeronderwijsinstellingen. Het adviesgesprek tussen de agrariër en geregistreerde adviseur kan één op één of in groepsverband.
Waarom moeten adviseurs zich laten registeren?
Door de registratie en de selectieprocedure hierom heen kan de boer of tuinder erop vertrouwen dat er een adviseur bij hem of haar op het erf komt die onpartijdig is, strategisch en tactisch kan adviseren en beschikt over actuele kennis en ervaring op het aandachtsgebied en de sector waarop deze is geregistreerd.
In welk register worden de geregistreerde agrarische adviseurs opgenomen?
In het Bedrijfsadviseringssysteem (BAS) op de RVO website.
Waarom is er gekozen voor het BAS register om de adviseur te registeren?
Het in werking hebben van Bedrijfsadviseringssysteem (BAS) is een verplichting vanuit het GLB. Nederland heeft gekozen voor de erkenning van een privaatrechtelijke instanties. In 2015 heeft vab hiervoor een erkenning ontvangen. In het volgende GLB (2023-2027) worden extra eisen gesteld, waaronder de onpartijdigheid van de adviseur.
Op welke aandachtsgebieden (categorieën) kan ik mij als adviseur laten registeren en kunnen boeren en tuinders vouchers aanvragen?
In 2020 wordt begonnen met de aandachtsgebieden voor kringlooplandbouw (inclusief stikstofemissie) en duurzaam ondernemerschap zoals in de tabel hieronder aangegeven. Het voornemen is om in de subsidiemodule van 2021 aandachtsgebieden voor klimaat neutrale landbouw, klimaat bestendige landbouw en gewaardeerd, gezond en veilige produceren toe te voegen.
Naast registratie voor een aandachtsgebieden wordt in het BAS-register toegevoegd in welke sectoren de adviseur actief is:
- Grondgebonden veehouderij (o.a. rundvee, schapen, geiten);
- Intensieve veehouderij (o.a. varkens en pluimvee);
- Open teelten (o.a. akkerbouw, vollegrondsgroente, bloembollen en fruit)
- Gesloten teelten (o.a. glastuinbouw en champignonteelt)
Adviseurs worden geacht bij hun advisering over bedrijfsaanpassingen ook informatie te kunnen verstrekken over een aantal strategische en tactische overwegingen die van belang zijn voor de ondernemer zoals:
- korte en langere termijn gevolgen voor investeringen, technische resultaten en deelname aan kwaliteitsborging.
- eventuele effecten op andere duurzaamheidsaspecten onder kringlooplandbouw, klimaat, dierenwelzijn, gezondheid en veiligheid.
- mogelijkheden voor ondersteuning met subsidie, fiscale regelingen of borgstelling.
Aandachtsgebied |
Definitie |
A Kringlooplandbouw |
|
|
A1 Stikstofemissie en hergebruik nutriënten |
Brongericht verminderen van ammoniak, nitraat en fosfaat emissies naar bodem, water en lucht door met name het aanpassen van veevoeding, weidegang, aanwenden dierlijke mest en emissiearme stallen. Vergroten van gebruik van nutriënten uit mest, drainage- en afvalwater, slib en andere organische reststromen. Download Portfolio A1 |
|
A2 Gezonde bodem, water en teeltsystemen |
Duurzaam bodembeheer of groeimediumbeheer met integrale aandacht voor (grond)water en het teeltsysteem. Download Portfolio A2 |
|
A3 Weerbare teeltsystemen en geïntegreerde gewasbescherming |
Het werken aan weerbare teeltsystemen, daar waar mogelijk en gewenst met toepassing van biologische landbouw principes, waardoor de behoefte aan gewasbeschermingsmiddelen zal afnemen. Ziekten en plagen krijgen minder kansen door het benutten van natuurlijke systemen. Daar waar gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt, gebeurt dit nagenoeg zonder emissies en residuen. Bij gesloten teelten is tevens aandacht voor het verminderen van klimaatemissies. Download Portfolio A3 |
|
A4 Circulair gebruik van gewassen, grondstoffen en nieuwe plantaardige eiwitbronnen |
Circulair gebruik van gewassen, grondstoffen en nieuwe plantaardige eiwitbronnen. Nieuwe en aangepaste gewassen, organische grondstoffen uit de landbouw of uit be- en verwerking in de agri / food en materiaal van bos- en terreinbeheer worden optimaal, volledig (volgens het total-use principe) en hoogwaardig hergebruiken (voedsel - veevoer - bodemverbetering - biogrondstoffen voor materialen in de bouw / chemie en overige sectoren) binnen het bedrijf of de regio. Daarnaast ook specifieke aandacht voor nieuwe, diverse en verbeterde plantaardige eiwitteelten en -bronnen. Download Portfolio A4 |
|
A5 Natuur-inclusieve landbouw |
De (door)ontwikkeling van natuur-inclusieve landbouw, mede op basis van de kennis en ervaring vanuit de biologische landbouw, en het herstel van biodiversiteit op en rondom agrarische bedrijven met inbegrip van lokale en regionale wateren en landschap in aansluiting op nieuwe verdienmodellen en samenwerkingsvormen. Download Portfolio A5 |
|
A6 Precisielandbouw |
Met de inzet van data uit diverse bronnen, benodigde software voor dataverwerking en autonome– en precisiewerktuigen om de kringloopdoelen te realiseren. |
|
E Duurzaam Ondernemerschap |
|
|
E1 Persoonlijke ontwikkeling van ondernemer en zijn bedrijf |
Ontwikkeling van vaardigheden van de medewerkers van de landbouwonderneming die verband houden met hun persoonlijke ontwikkeling en duurzame ontwikkeling van het bedrijf. Zoals bij de veehouderij inzichtelijk maken en verkennen van de principes van dierwaardige veehouderij om deze toe te kunnen passen in de landbouwpraktijk. |
|
E2 Horizontale samenwerking |
Het stimuleren van samenwerking tussen primaire producenten. Dit kan zowel tussen individuele bedrijven (uit verschillende sectoren) als producentenorganisaties (PO’s) of telersverenigingen met als doel de positie van landbouwondernemer te versterken. Download Portfolio E2 |
|
E3 Bedrijfsovername |
Het starten, overnemen of beëindigen van een agrarische onderneming. Download Portfolio E3 |
|
E4 Duurzaam verdienvermogen |
Het toekomstperspectief en inkomen van agrarische ondernemers versterken door deelname in vernieuwende duurzame product-markt-combinaties (zoals biologische producten, verkennen en inzichtelijk maken van dierwaardige veehouderij principes als mogelijk nieuw marktlabel, milieukeur en sterrenvlees), keten- en/of gebiedsorganisaties. Of door de agrarische productie te combineren met het leveren van diensten aan de samenleving zoals korte ketens, multifunctionele landbouw en sociale en/of ecosysteemdiensten. Download Portfolio E4 |
Wat kost de registratie?
De kosten voor de toetsing op registratie voor opname in het BAS-register op het eerste nationale aandachtsgebied zijn hoger dan bij extra aandachtsgebieden. Bij het eerste aandachtsgebied wordt je namelijk ook getoetst op je algemene kennis en vaardigheden als adviseur door een BAS-commissielid, terwijl een onafhankelijke expert het aangevraagde aandachtsgebied toetst. Kosten dienen worden vooraf gefactureerd na completering van het dossier (lidmaatschap of bij aanvraag BAS-gebruik) en dienen betaald te zijn voor het toetsingsgesprek. Vanaf 2021 wordt er jaarlijks een bijdrage in de administratiekosten gevraagd voor opname in het BAS-register. Ook hierbij verschilt een eerste aandachtsgebied van vervolgaandachtsgebieden. Deze kosten elk jaar per 1 januari geïndexeerd wordt met de CPI-index van september het jaar daarvoor.
Gedetailleerde informatie en de tarieven tref je aan op onze website.
Wat wordt verstaan onder onpartijdigheid?
Onpartijdig is gedefinieerd als het advies dat adviseurs geven mag niet gekoppeld zijn aan de verkoop van producten of diensten (zoals verkopen beschermingsmiddelen, meststoffen, diervoerder of landbouwmechanisatie). Ook mag je niet in dienst zijn bij een (dochter)onderneming die zich richt op de verkoop van landbouwproducten. Deze eis wordt getoetst bij toetreding tot het register middels de SBI-code (klasse M) op de hoofdactiviteit van de organisatie waaraan de adviseur verbonden is en met een adviseursverklaring bekrachtigd.
Wat is permanente educatie (PE) en hoe wordt het aan het register gekoppeld?
Van de geregistreerde adviseurs op de lijst wordt verwacht dat zij zich continu ontwikkelen en ook hun kennis blijven vernieuwen. Daarom moeten adviseurs Permanente Educatie (PE) punten halen per jaar. Een PE-punt komt overeen met een uur aan studielast. Een gedeelte van deze punten moet behaald worden binnen zijn aandachtsgebied en een gedeelte hierbuiten. Dit laatste is belangrijk om de adviesvaardigheden van de adviseurs te blijven verbeteren en de integrale manier van adviseren te versterken. Meer over PE-punten systematiek tref je aan op onze website.
De vab gaat samen met het ministerie van LNV en Groen Hoger onderwijsinstellingen bijeenkomsten of cursussen voor adviseurs organiseren waarmee PE-punten kunnen worden gehaald.
Hoe groot zijn de administratieve lasten voor een adviseur?
De administratieve lasten voor een adviseur proberen we tot het minimum te beperken. Een module met vouchers is een type subsidie waarin veel verantwoordelijkheid wordt gelegd bij de aanvrager (boer of tuinder) en de persoon die de voucher verzilvert (adviseur).
Veel inhoudelijke vragen over het inhoudelijke gebruik van de kennisvouchers worden ook bentwoord op de website van RVO.
Waar moet een Sabe advies aan voldoen?
De onafhankelijke adviseur voor de Sabe is verantwoordelijk voor het opstellen van een kwalitatief goed advies in overeenstemming met het gekozen aandachtsgebied en de specifieke behoeften en/of hulpvraag, die door de aanvrager van dit advies is gesteld. Hiermee wordt ook recht gedaan aan maatwerk, de bedrijfsspecifieke situatie waar het advies betrekking op heeft en de professionaliteit van de adviseur.
In aanvulling hierop worden de volgende aandachtspunten meegegeven zoals bedoeld in de Sabe regeling vanuit het ministerie van LNV. Het advies wordt:
- gegeven door de op aangevraagde BAS aandachtsgebied erkende adviseur aan de agrarisch ondernemer
- schriftelijk vastgelegd en is vormvrij, is te lezen als één tekst en is zonder bijlagen.
Uit het adviesdocument blijkt:
- dat het advies specifiek voor het bedrijf van de agrariër is en antwoord geeft op de specifieke vraag die de agrariër heeft gesteld.
- welke erkende adviseur het advies heeft gegeven aan welke agrariër. De naam van de erkende adviseur en de agrariër moeten dus in het adviesdocument staan vermeld.
- dat het advies past binnen het gekozen aandachtsgebied waar de adviseur voor erkend is
- welke stappen zijn ondernomen om te komen tot het adviezen welke opties de agrariër heeft om invulling te geven aan zijn specifieke vraag
- duidelijk wat uiteindelijk het afgegeven advies is geworden
- welke concrete stappen de agrariër kan nemen om het advies om te zetten in acties voor zijn bedrijf
- dat het advies is gegeven aan de agrariër en wanneer. Bijvoorbeeld door opnemen van de volgende zin in het adviesdocument: “Het advies is verstrekt aan op dd-mm-jjjj
Op de website van RVO tref je de details aan waar het uitgegeven advies welke (deels) middels een Sabe voucher wordt vergoed aan dient te voldoen.
Aan welke voorwaarden moet ik voldoen om een voucher aan te vragen voor scholing (voor adviseurs)?
De vouchers voor opleidingen van adviseurs zijn in 2020 voor alle - ook niet geregistreerde - agrarische adviseurs opvraagbaar. De voucher geeft tot 50% vergoeding voor een opleiding met een maximum van 1.250 euro.
Bij welke opleiders kan ik scholing volgen met de opleidingsvoucher voor bedrijfsadviseurs?
In 2020 is een voucher uitsluitend besteedbaar voor de stikstofopleiding bij de Groene hogeronderwijsinstellingen.