Excursie en studiemiddag Nieuwe Gewassen voor Duurzaam Bouwen

Terwijl het hele stikstofdebat diverse sectoren tegen elkaar in het harnas jaagt, gaat deze studiebijeenkomst laten zien, dat er juist verbinding kan ontstaan als boeren en bouwers de handen ineenslaan. Eigenlijk zoals dat vroeger al onbewust gedaan werd, kan de Nederlandse agrarische sector de basis leggen voor veel duurzamer materiaal dat in de bouw gebruikt kan worden. Diverse initiatieven steken hier en daar al de kop op, want het opnemen van vezelgewassen in het bouwplan biedt volop kansen op een win-win-win-win-situatie.

Door de keten van boer naar bouw te koppelen kunnen landbouwgebieden, met elk hun eigen maatschappelijke doelen, worden ingezet voor de productie van vezelgewassen. Voorbeelden daarvan zijn vlas, hennep, sorghum, silphie (zonnekroon) en miscanthus. Met een aantal van deze gewassen wordt al op een duurzame wijze bouwproducten gemaakt. Zodoende wordt niet alleen de uitstoot van CO₂ gereduceerd (vezelgewassen nemen in grote mate koolstof op), maar draagt de keuze vezelgewassen ook significant bij aan de water- en bodemkwaliteit door reductie van uitspoeling (nitraat) en minder behoefte aan gewasbestrijdingsmiddelen. Vezelgewassen zijn dus niet alleen een rendabel perspectief voor boeren en bouwers, maar ook uitermate interessant voor natuur- en waterbeheerders.
 

Vezelgewassen op Landgoed Velhorst

We starten de middag rond demovelden met een rondleiding bij Landgoed Velhorst in Lochem door Arjen van Buuren (De Innovatie Coöperatie). Jaren geleden al begon Arjen met zijn team aan een meer natuur-inclusieve opzet van zijn bedrijf, extensivering en het opnemen van minder reguliere (eiwitrijke) gewassen in het teeltplan. Nu is hij één van de voorlopers met vezelrijke gewassen. Tijdens deze experimenten werd al snel gemerkt dat er interesse kwam vanuit allerlei andere geïnteresseerde partijen. Natuurverenigingen zagen kansen voor biodiversiteit, waterschappen voordelen op gebied van watergebruik. Eiwitrijke en/of vezelgewassen bieden ook kansen voor het leggen van de basis in het maken van een transitie in andere sectoren (denk aan eiwit transitie veehouderij, maar dus ook de bouw). Tijdens de wandeling laat Arjen trots zien, wat ze op Landgoed Velhorst inmiddels allemaal al bereikt hebben.
 

Leren uit de praktijk

Wat vanuit de praktijk al allemaal mogelijk is, vernemen we van Jasper van den Munckhof (Building Balance) en Sjoerd Elgersma (Hofmeijer Voorst). Het programma Building Balance stimuleert en ondersteunt de ontwikkeling van landelijke en regionale ketens tussen boeren, industrie en bouwers. Met als doel het produceren van natuurlijke grondstoffen die in Nederland worden verwerkt tot biobased bouwmaterialen. Voorbeelden van die regionale ketens zijn de ‘Twentse Bouwboeren’ en in de Stedendriehoek ‘Boeren voor biobased bouwen’. In deze regio’s kampt zowel de agrarische sector als de bouwwereld met forse opgaven. De regionale teams zien biobased bouwen als een kans voor het opzetten van een eerlijke regionale keten. Vanuit hun ervaring vertellen Jan Willem en Sjoerd over de landelijke en regionale ontwikkelingen, de diverse vezelteelten en opgaven waar ze aan werken. Hofmeijer Voorst is verbonden aan ‘Boeren voor Biobased Bouwen’, werkt samen in de Stedendriehoek en heeft op locatie demovelden van diverse vezelgewassen. Vooral met vezelhennep is men hierin al ver in de ketenvorming.  
 

Voorbereid naar deze activiteit?
Kijk eens naar het webinar over Teelt biobased grondstoffen van Nieuwe Oogst in samenwerking met BO Akkerbouw.
Of lees onder downloads de Kamerbrief van december 2022 inzake de beleidsagenda "normeren en stimuleren circulair bouwen". Hierin wordt voorgenomen om één en ander te gaan ondersteunen met maatregelen vanuit de overheden.

Disclaimer: de vab houdt zich het recht voor om activiteiten met te weinig deelnemers: 1. te verplaatsen in overleg met de sprekers/trainers/bijdrage leveraars; 2 te annuleren. uiteraard worden diegenen die zich wel hebben opgegeven hiervan op de hoogte gesteld op z'n laatste één week voor de datum waarop de activiteit plaats zou vinden.

Downloads

• Kamerbrief-dec2022-beleidsagenda-normeren-en-stimuleren-circulair-bouwen (PDF-bestand)