Ethiopië: land van uitersten

Ethiopië was vorig jaar in het nieuws vanwege de noodtoestand en nu weer vanwege hongersnood in het uiterste zuiden. Tijdens ons bezoek aan een regio in het noorden zagen we het andere uiterste: boeren met prima opbrengsten en stevige investeringsplannen om hun granen en bonen verder te verwaarden in de voedselketen van het land. Ethiopië is enorm groot en echt een land van uitersten. Het is het tweede land in Afrika qua bevolking met 90 miljoen inwoners. Die bevolking is jong en groeit stevig door. Ethiopië is ook het oudste onafhankelijke land van Afrika met zowat de langst opgetekende geschiedenis ter wereld. Die trots en onafhankelijkheid zag ik ook terug bij de bestuurders en medewerkers van WMFCU.

WMFCU staat voor: Wodera Multipurpose Farmers’ Cooperative Union. De unie bevindt zich in de regio rond Debre Birhan, 120 kilometer ten noorden van de hoofdstad Addis Ababa. Deze provinciestad is in goed drie uur te bereiken dankzij een nieuwe directe asfaltweg. Het toont de vooruitgang die de landelijke en regionale overheid voor ogen heeft. Het versterken van de productie van de grotendeels op agro-cultuur aangewezen bevolking is hier een belangrijk onderdeel van. De coöperatieve unies in het hele land zijn een belangrijk instrument.

Company assessment in Afrika

Doel van ons bezoek was een company assessment van WMFCU. Dat betekent het doorlichten van de economie, de financiën en de structuur. WMFCU wil namelijk samenwerken met Agriterra bij het implementeren van al haar plannen, maar Agriterra stelt daarvoor wel flinke eisen. Er moet over en weer vertrouwen zijn, transparantie en er moet de wil zijn van beide kanten om mooie stappen vooruit te maken. Die wil is er wel bij WMFCU. Naast de bestaande aankoopprogramma’s voor granen en bonen zijn er plannen voor export van Green Mung Beans en voor verwerkingslijnen voor Durum tarwe ten behoeve van macaroni, pasta en biscuits. Maar de daad wordt ook bij het woord gevoegd hier. Er is al een stuk grond van één hectare gekocht, de bouwplannen liggen er, het verzoek voor financiering ligt bij de bank en de tender om een consultant in de arm te nemen voor de aanschaf en inrichting van de machines is ook al opgestart. Dit soort meerwaarde-plannen komen bij WMFCU niet zomaar uit de lucht vallen.

Agriterra in actie

Het Agriterra team van Jan Heemskerk (bedrijfsadviseur Agriterra), Peter van Boekel (zelfstandig bedrijfsadviseur) en de lokale Agriterra adviseur Habtamu Awoke mocht op bezoek komen bij de huidige kleine maalderij voor tarwe en een loods waar eigen granen met andere grondstoffen vermengd worden tot kant en klaar veevoer. WMFCU heeft zich aangesloten als ‘intermediary member’ van de ECX (de Ethiopian Commodoty Exchange), die door de overheid als platform is ingesteld om de internationale handel te faciliteren. Green Mung Bean is door WMFCU aangemeld als zesde commodity die verhandeld kan worden. Een aantal van de 95 onderliggende coöperaties timmerden ook zelf al letterlijk flink aan de weg: nieuwe opstanden, voorraadschuren, eigen kantoortjes en winkeltjes zijn. De ambitie is om alle 126 geregistreerde coöperaties in het werkgebied als lid op te nemen in de unie en te faciliteren.

Op naar het bier

De leden waren boven alles gemotiveerd om te starten met een alweer derde brouwgerst pilot na twee succesvolle trajecten met Dashen en de Saint George Brewery. Dashen is een Ethiopische brouwerij, Saint George Brewery is in handen van de Franse Castel groep. De afgelopen jaren is Ethiopië het toneel geweest van flinke investeringen door alle grote internationale brouwers. Zo ook Bavaria, met een gloednieuwe brouwerij vlakbij Debre Birhan. Deze brouwerijen voelen inmiddels de druk van de overheid ook door de aankondiging dat vanaf 2020 alleen brouwgerst uit Ethiopië is toegestaan in hun verwerkingsprocessen. Uiteraard biedt dit enorme kansen voor het land, die we ook deels konden oppakken door tijdens het bezoek het eerste contact met de Nederlandse brouwtechnoloog van Bavaria  te leggen. Tijdens zijn presentatie werd ook meteen de uitdaging duidelijk, want het oog van de brouwmeester wil ook wat. Regionaal brouwgerst zal wel aan zijn hoge eisen moeten voldoen en de komende jaren zal er dus flink gewerkt moeten worden aan de kwaliteit van het product. Daarvoor biedt de samenwerking met Agriterra mogelijkheden: er zijn genoeg partners in Nederland te vinden die weten wat “het telen van kwaliteit” betekent voor je bedrijfsvoering.

WMFCU is overigens met vlag en wimpel geslaagd voor het assessment. In de praktische Agriterra termen betekent dat dat het actieplan dat is opgesteld tijdens het assessment wordt ondertekend en uitgevoerd.

Bronvermelding foto's: Peter van Boekel / Jan Heemskerk (Agriterra)

Ook interessant

• 29.10.2015 Vab-Agripooler Hein-Willem Leeraar in Oeganda
• 26.05.2016 Agriterra project: interne audit in Oeganda
• 11.04.2016 Vab-lid Arend Hoekstra over zijn Agripool missie op Java
• 08.03.2017 Vab-lid Peter van Boekel in Nepal
• 28.06.2017 Agriterra: dubbel bedrijfsbezoek in China
• 22.05.2023 Ervaringen van onze Agripoolers